Hansvg » Specials » Tijd

Grip op de tijd

Grip op de tijd Het is best lastig om een goed historisch besef te ontwikkelen. Mensen leefden in andere tijden anders, andere samenlevingsvormen, andere woningen, andere beroepen. Door informatie te lezen en te bekijken, bouw je dat historisch beeld langzaam op. Voor volwassenen is het historisch besef al niet altijd even gemakkelijk, maar voor kinderen is het nog veel lastiger. Hoe kunnen we kinderen helpen grip te krijgen op de tijd?

Geschiedenis

Al op de basisschool krijgen de kinderen les in ‘geschiedenis’, of ‘tijd’, zoals het tegenwoordig ook wordt aangeduid. Een verzameling jaartallen en gebeurtenissen passeert de revue. Kinderen, die vanwege hun jonge leeftijd, moeite hebben met begrippen als ‘vroeger’, ‘honderd jaar geleden’, ‘tweehonderd jaar geleden’ kunnen zich maar moeilijk beelden vormen van het leven in een bepaald tijdvak. En dat geldt, eerlijk gezegd, eigenlijk ook voor heel wat volwassenen.

HunebedHunebed

Passief

Een van de nadelen van het geschiedenisonderwijs is, dat het vaak erg passief blijft. Kinderen krijgen de informatie in de vorm van een verhaal of een animatiefilm aangeboden. Alleen de belangrijkste gebeurtenissen, al of niet met een jaartal, blijven wellicht hangen, maar de samenhang, het perspectief ontbreekt. Hierdoor wordt het geschiedenisonderwijs maar al te vaak saai en taai. Als de boeken op tafel komen, hoor je de zuchten. Kinderen worden gedwongen tot een passief leren, en dat spreekt ze niet aan. Is er niet iets te bedenken om het allemaal wat actiever te krijgen? Tuurlijk wel!

Zelf een kijkdoos 'Tijd' maken!Zelf een kijkdoos 'Tijd' maken!

Actief

Bij een actief geschiedenisonderwijs worden de kinderen zelf ingezet in het proces. Ze lezen niet alleen, ze schrijven. Ze bekijken niet alleen een mooie film, ze maken zelf de scenario’s, maquettes of tekeningen. En ze luisteren niet alleen, ze presenteren zelf de kennis die ze hebben opgedaan. De kinderen worden veel actiever bij hun eigen leerproces betrokken, zijn veel meer geïnteresseerd en betrokken, doen veel meer kennis op, die bovendien veel langer blijft hangen. Alleen maar voordelen. Voor sommige docenten is er ook een nadeel: het kost meer tijd om door de stof heen te gaan. Misschien is dat zo. Maar als je daardoor betrokken, geïnteresseerde leerlingen hebt, die bovendien de stof beter begrijpen en onthouden, dan verbleken de nadelen.

Zelf doen

In deze special wordt aandacht besteed aan een aantal facetten van het geschiedenisonderwijs op de basisschool. Het gaat erom, hoe kinderen meer inzicht in de verschillende tijdvakken krijgen, en op welke wijze ze actief bij hun eigen leerproces betrokken kunnen worden.
De tijd in vakken

De tijd in vakken

In de geschiedenis zijn diverse tijdvakken, jaartallen en gebeurtenissen aan te wijzen. Er zijn indelingen, die structuur aanbrengen in de enorme hoeveelheid van gebeurtenissen. Vooral kinderen dreige…
Een draadje van tijd

Een draadje van tijd

Hoe maak je kinderen duidelijk wat ‘tijd’ is? Kinderen hebben nog geen uitgebreid ontwikkeld tijdbesef. Om ze toch een idee van de hoeveelheid verstreken tijd te geven, kunnen we gebruik maken van all…
Een kijkdoos in tijd

Een kijkdoos in tijd

In vroeger tijden zag het leven er anders uit, met minder of andere hulpmiddelen. Maar het is best lastig je een beeld te vormen van het leven in een andere periode. Dat geldt voor kinderen nog veel s…
Een maquette van Tijd

Een maquette van Tijd

Het is spannend om eens een kijkje te nemen in het leven in vroegere tijden. Hoe zag een prehistorisch kamp er eigenlijk uit? Of een middeleeuws dorp of kasteel? Een van de leuke manieren om kinderen…
Een voorbeeld van motiverend leren: Tijd

Een voorbeeld van motiverend leren: Tijd

Wie gemotiveerd is om het werk te doen waar hij of zij mee bezig is, werkt met meer plezier en inzet en zal tot betere resultaten komen. Dat geldt natuurlijk ook voor kinderen op school. Als er bovend…
Maak de geschiedenis actiever!

Maak de geschiedenis actiever!

Het bestuderen van geschiedenis is heel wat meer dan het in je hoofd stoppen van allerlei jaartallen met de bijpassende gebeurtenissen. Het is veel interessanter om je af te vragen hoe mensen in een b…
Werken door de Tijd

Werken door de Tijd

Beroepen komen en beroepen gaan. Door het veranderende levenspatroon ontstaan er steeds nieuwe beroepen. Soms verdwijnen ze ook weer, achterhaald door nieuwe technieken of levenswijzen. Bij het geschi…
Gepubliceerd door Hansvg op 18-11-2013, laatst gewijzigd op 01-10-2019. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.