Van Flevomeer naar Flevoland

Noord-Holland en Friesland worden verbonden door een lange dijk, de Afsluitdijk. Door de aanleg van de Afsluitdijk werd de Zuiderzee afgesloten. Wat was er vóór de Afsluitdijk? Hoe ziet de geschiedenis er uit van Flevomeer naar Zuiderzee, van Zuiderzee naar IJsselmeer en van IJsselmeer naar Flevoland?

Nederland waterland

Nederland ligt in het deltagebied van een aantal grotere en kleinere rivieren (o.a. Maas, Rijn, Schelde) die vanuit het Europese binnenland naar zee stromen. Rivieren voeren altijd materiaal mee dat ze ergens stroomopwaarts hebben opgepikt. Zand, steentjes, dierlijk materiaal, etc. Meestal wordt dit materiaal in zee geloosd. In bepaalde jaargetijden stroomt er veel meer water door de rivier. Dat kan komen doordat in de bergen sneeuw in het voorjaar smelt, of door overvloedige regenval. Rivierbeddingen kunnen dit niet altijd verwerken, en de rivier overstroomt. Nu wordt het meegevoerde materiaal bij die overstroming niet in zee geloosd, maar op het land afgezet. In deltagebieden van rivieren gebeurt dit vaak, en als gevolg hiervan kunnen rivieren ook regelmatig een iets andere uitloop krijgen.

Laaggelegen

Wat nu Nederland is, is een laaggelegen gebied, dat deels is ontstaan op de afzettingen van rivieren in het deltagebied. Nederland zag er duizenden jaren geleden dan ook heel anders uit. In Romeinse tijd waren er wel meren in wat nu IJsselmeer is, maar er was ook land. Mensen leefden daar in nederzettingen. Ook de Waddenzee en Waddeneilanden bestonden toen nog niet. In die tijd kon je te voet bijna overal komen.

Veranderingen

Als gevolg van klimaatwijzigingen veranderde ook de hoogte van de zeespiegel. Dat heeft in een laaggelegen gebied als Nederland natuurlijk meteen consequenties. Kleine meren groeiden aaneen tot grotere, hoger gelegen gebiedjes werden eilandjes in een zee of meer.

Ingrijpen in de natuur

Met het groeiende nationale besef en het vergroten van kennis en technische mogelijkheden konden ideeën worden ontwikkeld om de strijd met het water aan te gaan. Het land zou herwonnen kunnen worden. Er werden allerlei plannen ontwikkeld, de een misschien nog onrealistischer dan de ander. Uiteindelijk is één plan in 1918 uitgekozen om uitgevoerd te worden, bedacht door ingenieur Cornelius Lely.

Zuiderzeewet

In 1918 nam het parlement dit plan in de vorm van de Zuiderzeewet aan, die bepaalde dat de Zuiderzee zou worden afgesloten. Tevens zouden in het ontstane meer grote polders worden aangelegd. Dit alles zou de veiligheid bevorderen, maar zeker niet onbelangrijk: nieuwe polders leverden nieuwe landbouwgrond op.