Motiverend leren, met meer resultaat

Hoe gemotiveerder je bent om een bepaalde klus te klaren, hoe meer kans dat je het er goed af zult brengen. Je kunt door externe prikkels gemotiveerd worden, maar het meeste effect heb je als je vanuit jezelf gemotiveerd wordt en zelf controle over het hele proces hebt. Dit geldt voor allerlei klussen, maar vooral ook voor het leren. Gemotiveerd leren, dat zorgt voor resultaat!

Op school

Elke dag weer doen heel wat leerkracht hun uiterste best om hun leerlingen te interesseren voor de lessen die ze geven. Dat gaat vaak prima, soms ook zijn er strenge woorden nodig of zelfs straffen, of worden er uitgebreide beloningssystemen uit de kast gehaald waarmee de kinderen zich in de juiste vorm kunnen voegen. Hoewel dit in een aantal gevallen allemaal wel werkt is het niet zo effectief als we eigenlijk zouden willen. ‘Ik krijg ze niet gemotiveerd vandaag’, verzuchten veel leerkrachten in de koffiepauze. Misschien moeten we het anders aanpakken, van een andere kant bekijken. Zou het niet veel mooier zijn als de kinderen vanuit zichzelf gemotiveerd zijn? Hoe werkt dat en hoe krijgen we dat voor elkaar?

Lekker in je vel

Je kunt jezelf eens afvragen welke activiteiten je in je werk het liefst doet. Zijn dat de klussen die je door je leidinggevende krijgt opgelegd, compleet met aanwijzingen hoe je het moet aanpakken? Of vind je de klussen waar je zelf keuzes in kunt maken, zelf kunt kiezen op welke manier je zo’n klus tot een goed einde kunt brengen misschien toch leuker? In veel gevallen geldt het laatste. En dat is voor kinderen niet veel anders. Motivatie heeft erg veel te maken met autonomie, zelfsturing, het gevoel competent te zijn. Wie van binnenuit gemotiveerd is om iets aan te pakken, zich competent en autonoom voelt, die is veel meer betrokken bij het proces. En ook dat geldt al evenzeer in het leerproces.

Leeropdracht

Natuurlijk kunnen kinderen niet zomaar zelf hun hele onderwijs bepalen. Er zijn nu eenmaal voorschriften en richtlijnen, de wetgever heeft vastgesteld aan welke eisen kinderen bij het verlaten van de school moeten voldoen. Deze eisen zijn vastgelegd in kerndoelen. Voor kinderen toekomen aan het maken van eigen keuzes zal voldaan moeten worden aan een aantal voorwaarden in het leren. Kinderen zullen moeten leren lezen, schrijven, met getallen werken.

Keuzes maken

Als aan de basis is voldaan, dan liggen de mogelijkheden open. De taak van de leerkracht verandert, hij is niet uitsluitend een verstrekker van informatie, hij wordt een begeleider, een coach, die de kinderen zo goed mogelijk bijstaat in hun proces tot verwerving van kennis en vaardigheden. En natuurlijk zal de leerkracht moeten zorgen voor een veilig klimaat, een omgeving waarin alle elementen aanwezig zijn die aansporen tot het vergroten van kennis, het creëren van resultaten, het maken van de juiste keuzes en manieren die uitnodigen om de opgedane kennis met anderen te delen. In alle vak- en vormingsgebieden liggen mogelijkheden om zo’n optimaal leerklimaat te creëren, maar vanuit de wereldoriënterende vakken kunnen wellicht de grootste kansen worden gecreëerd om tot een competent, motiverend leren te komen.